| | Uwagi: |
Nowe Miasto jest jedną z najstarszych mazowieckich miejscowości, chlubiąca się wczesnośredniowiecznymi tradycjami grodowo-miejskimi. Na początku nazywało się Nowe Sioło, później Nowemiasto, w końcu zaś Nowe Miasto. Jest to jednak spora WIEŚ, i tylko wieś.
Władcy Mazowsza zbudowali tu we wczesnym średniowieczu gród obronny, usytuowany na sztucznie usypanym wzniesieniu wśród moczarów nad rzeką Soną. Gród ten poza normalnymi funkcjami administracyjnymi, miał także za zadanie chronić bezpieczeństwa mieszkańców i szlaku komunikacyjnego prowadzącego do Płocka – stolicy Księstwa.
PRAWDOPODOBNIE istniał tu gród otoczony fosą. Moje rozmowy z księdzem proboszczem w Nowym Mieście oraz z pracownikami gminy i „starymi” mieszkańcami Nowego Miasta potwierdzają, że istnieje pewność, iż taki gród mógł istnieć. Jednak śladów po nim brak, są jedynie domniemania i przekazy ustne.
Kiedyś był to prężny ośrodek handlu, z wieloma ogrodami, młynami, gorzelniami, itp. Wzmianka z 1398 roku mówi, iż „jest to miasto książęce, stolica powiatu sądowego ziemi zakroczymskiej”. W roku 1869 na mocy ukazu carskiego Nowe Miasto traci prawa miejskie z których korzystało przez 467 lat. Była to zemsta władz carskich za masowy udział mieszkańców miasta i okolic w zrywie niepodległościowym 1863 roku. Obecnie jest to spora wioska będąca atrakcyjnym miejscem wypoczynku dla warszawiaków. |
